६.१७

^{६.१७.१}तद्वचः पथ्यमक्लीबं सारणेनाभिभाषितम्
निशम्य रावणो राजा प्रत्यभाषत सारणम्

^{६.१७.२}यदि मामभियुञ्जीरन्देवगन्धर्वदानवाः
नैव सीतां प्रदास्यामि सर्वलोकभयादपि

^{६.१७.३}त्वं तु सौम्य परित्रस्तो हरिभिर्निर्जितो भृशम्
को हि नाम सपत्नो मां समरे जेतुमर्हति

^{६.१७.४}इत्युक्त्वा परुषं वाक्यं रावणो राक्षसाधिपः
बहुतालसमुत्सेधं रावणोऽथ दिदृक्षया

^{६.१७.५}ताभ्यां चराभ्यां सहितो रावणः क्रोधमूर्छितः
ददर्श पृथिवीदेशं सुसंपूर्णं प्लवंगमैः

^{६.१७.६}तदपारमसंख्येयं वानराणां महद्बलम्
आलोक्य रावणो राजा परिपप्रच्छ सारणम्

^{६.१७.७}एषां वानरमुख्यानां के शूराः के महाबलाः
के पूर्वमभिवर्तन्ते महोत्साहाः समन्ततः

^{६.१७.८}केषां शृणोति सुग्रीवः के वा यूथपयूथपाः
सारणाचक्ष्व मे सर्वं के प्रधानाः प्लवंगमाः

^{६.१७.९}सारणो राक्षसेन्द्रस्य वचनं परिपृच्छतः
आचचक्षेऽथ मुख्यज्ञो मुख्यांस्तांस्तु वनौकसः

^{६.१७.१०}एष योऽभिमुखो लङ्कां नर्दंस्तिष्ठति वानरः
यूथपानां सहस्राणां शतेन परिवारितः

^{६.१७.११}यस्य घोषेण महता सप्राकारा सतोरणा
लङ्का प्रवेपते सर्वा सशैलवनकानना

^{६.१७.१२}सर्वशाखामृगेन्द्रस्य सुग्रीवस्य महात्मनः
बलाग्रे तिष्ठते वीरो नीलो नामैष यूथपः

^{६.१७.१३}बाहू प्रगृह्य यः पद्भ्यां महीं गच्छति वीर्यवान्
लङ्कामभिमुखः कोपादभीक्ष्णं च विजृम्भते

^{६.१७.१४}गिरिशृङ्गप्रतीकाशः पद्मकिञ्जल्कसंनिभः
स्फोटयत्यभिसंरब्धो लाङ्गूलं च पुनः पुनः

^{६.१७.१५}यस्य लाङ्गूलशब्देन स्वनन्तीव दिशो दश
यौवराज्येऽङ्गदो नाम त्वामाह्वयति संयुगे

^{६.१७.१६}ये तु विष्टभ्य गात्राणि क्ष्वेडयन्ति नदन्ति च
उत्थाय च विजृम्भन्ते क्रोधेन हरिपुंगवाः

^{६.१७.१७}एते दुष्प्रसहा घोराश्चण्डाश्चण्डपराक्रमाः
अष्टौ शतसहस्राणि दशकोटिशतानि च

^{६.१७.१८}य एनमनुगच्छन्ति वीराश्चन्दनवासिनः
एष आशंसते लङ्कां स्वेनानीकेन मर्दितुम्

^{६.१७.१९}श्वेतो रजतसंकाशः सबलो भीमविक्रमः
बुद्धिमान्वानरः शूरस्त्रिषु लोकेषु विश्रुतः

^{६.१७.२०}तूर्णं सुग्रीवमागम्य पुनर्गच्छति वानरः
विभजन्वानरीं सेनामनीकानि प्रहर्षयन्

^{६.१७.२१}यः पुरा गोमतीतीरे रम्यं पर्येति पर्वतम्
नाम्ना संकोचनो नाम नानानगयुतो गिरिः

^{६.१७.२२}तत्र राज्यं प्रशास्त्येष कुमुदो नाम यूथपः
योऽसौ शतसहस्राणां सहस्रं परिकर्षति

^{६.१७.२३}यस्य वाला बहुव्यामा दीर्घलाङ्गूलमाश्रिताः
ताम्राः पीताः सिताः श्वेताः प्रकीर्णा घोरकर्मणः

^{६.१७.२४}अदीनो रोषणश्चण्डः संग्राममभिकाङ्क्षति
एषैवाशंसते लङ्कां स्वेनानीकेन मर्दितुम्

^{६.१७.२५}यस्त्वेष सिंहसंकाशः कपिलो दीर्घकेसरः
निभृतः प्रेक्षते लङ्कां दिधक्षन्निव चक्षुषा

^{६.१७.२६}विन्ध्यं कृष्णगिरिं सह्यं पर्वतं च सुदर्शनम्
राजन्सततमध्यास्ते रम्भो नामैष यूथपः

^{६.१७.२७}शतं शतसहस्राणां त्रिंशच्च हरियूथपाः
परिवार्यानुगच्छन्ति लङ्कां मर्दितुमोजसा

^{६.१७.२८}यस्तु कर्णौ विवृणुते जृम्भते च पुनः पुनः
न च संविजते मृत्योर्न च यूथाद्विधावति

^{६.१७.२९}महाबलो वीतभयो रम्यं साल्वेय पर्वतम्
राजन्सततमध्यास्ते शरभो नाम यूथपः

^{६.१७.३०}एतस्य बलिनः सर्वे विहारा नाम यूथपाः
राजञ्शतसहस्राणि चत्वारिंशत्तथैव च

^{६.१७.३१}यस्तु मेघ इवाकाशं महानावृत्य तिष्ठति
मध्ये वानरवीराणां सुराणामिव वासवः

^{६.१७.३२}भेरीणामिव संनादो यस्यैष श्रूयते महान्
घोरः शाखामृगेन्द्राणां संग्राममभिकाङ्क्षताम्

^{६.१७.३३}एष पर्वतमध्यास्ते पारियात्रमनुत्तमम्
युद्धे दुष्प्रसहो नित्यं पनसो नाम यूथपः

^{६.१७.३४}एनं शतसहस्राणां शतार्धं पर्युपासते
यूथपा यूथपश्रेष्ठं येषां यूथानि भागशः

^{६.१७.३५}यस्तु भीमां प्रवल्गन्तीं चमूं तिष्ठति शोभयन्
स्थितां तीरे समुद्रस्य द्वितीय इव सागरः

^{६.१७.३६}एष दर्दरसंकाशो विनतो नाम यूथपः
पिबंश्चरति पर्णाशां नदीनामुत्तमां नदीम्

^{६.१७.३७}षष्टिः शतसहस्राणि बलमस्य प्लवंगमाः
त्वामाह्वयति युद्धाय क्रथनो नाम यूथपः

^{६.१७.३८}यस्तु गैरिकवर्णाभं वपुः पुष्यति वानरः
गवयो नाम तेजस्वी त्वां क्रोधादभिवर्तते

^{६.१७.३९}एनं शतसहस्राणि सप्ततिः पर्युपासते
एष आशंसते लङ्कां स्वेनानीकेन मर्दितुम्

^{६.१७.४०}एते दुष्प्रसहा घोरा बलिनः कामरूपिणः
यूथपा यूथपश्रेष्ठा येषां संख्या न विद्यते