६.१८

^{६.१८.१}तांस्तु तेऽहं प्रवक्ष्यामि प्रेक्षमाणस्य यूथपान्
राघवार्थे पराक्रान्ता ये न रक्षन्ति जीवितम्

^{६.१८.२}स्निग्धा यस्य बहुश्यामा बाला लाङ्गूलमाश्रिताः
ताम्राः पीताः सिताः श्वेताः प्रकीर्णा घोरकर्मणः

^{६.१८.३}प्रगृहीताः प्रकाशन्ते सूर्यस्येव मरीचयः
पृथिव्यां चानुकृष्यन्ते हरो नामैष यूथपः

^{६.१८.४}यं पृष्ठतोऽनुगच्छन्ति शतशोऽथ सहस्रशः
द्रुमानुद्यम्य सहिता लङ्कारोहणतत्पराः

^{६.१८.५}एष कोटीसहस्रेण वानराणां महौजसाम्
आकाङ्क्षते त्वां संग्रामे जेतुं परपुरंजय

^{६.१८.६}नीलानिव महामेघांस्तिष्ठतो यांस्तु पश्यसि
असिताञ्जनसंकाशान्युद्धे सत्यपराक्रमान्

^{६.१८.७}नखदंष्ट्रायुधान्वीरांस्तीक्ष्णकोपान्भयावहान्
असंख्येयाननिर्देश्यान्परं पारमिवोदधेः

^{६.१८.८}पर्वतेषु च ये केचिद्विषमेषु नदीषु च
एते त्वामभिवर्तन्ते राजन्नृष्काः सुदारुणाः

^{६.१८.९}एषां मध्ये स्थितो राजन्भीमाक्षो भीमदर्शनः
पर्जन्य इव जीमूतैः समन्तात्परिवारितः

^{६.१८.१०}ऋक्षवन्तं गिरिश्रेष्ठमध्यास्ते नर्मदां पिबन्
सर्वर्क्षाणामधिपतिर्धूम्रो नामैष यूथपः

^{६.१८.११}यवीयानस्य तु भ्राता पश्यैनं पर्वतोपमम्
भ्रात्रा समानो रूपेण विशिष्टस्तु पराक्रमे

^{६.१८.१२}स एष जाम्बवान्नाम महायूथपयूथपः
प्रशान्तो गुरुवर्ती च संप्रहारेष्वमर्षणः

^{६.१८.१३}एतेन साह्यं सुमहत्कृतं शक्रस्य धीमता
देवासुरे जाम्बवता लब्धाश्च बहवो वराः

^{६.१८.१४}आरुह्य पर्वताग्रेभ्यो महाभ्रविपुलाः शिलाः
मुञ्चन्ति विपुलाकारा न मृत्योरुद्विजन्ति च

^{६.१८.१५}राक्षसानां च सदृशाः पिशाचानां च रोमशाः
एतस्य सैन्ये बहवो विचरन्त्यग्नितेजसः

^{६.१८.१६}यं त्वेनमभिसंरब्धं प्लवमानमिव स्थितम्
प्रेक्षन्ते वानराः सर्वे स्थितं यूथपयूथपम्

^{६.१८.१७}एष राजन्सहस्राक्षं पर्युपास्ते हरीश्वरः
बलेन बलसंपन्नो रम्भो नामैष यूथपः

^{६.१८.१८}यः स्थितं योजने शैलं गच्छन्पार्श्वेन सेवते
ऊर्ध्वं तथैव कायेन गतः प्राप्नोति योजनम्

^{६.१८.१९}यस्मान्न परमं रूपं चतुष्पादेषु विद्यते
श्रुतः संनादनो नाम वानराणां पितामहः

^{६.१८.२०}येन युद्धं तदा दत्तं रणे शक्रस्य धीमता
यस्य विक्रममाणस्य शक्रस्येव पराक्रमः

^{६.१८.२१}एष गन्धर्वकन्यायामुत्पन्नः कृष्णवर्त्मना
पुरा देवासुरे युद्धे साह्यार्थं त्रिदिवौकसाम्

^{६.१८.२२}यस्य वैश्रवणो राजा जम्बूमुपनिषेवते
यो राजा पर्वतेन्द्राणां बहुकिंनरसेविनाम्

^{६.१८.२३}विहारसुखदो नित्यं भ्रातुस्ते राक्षसाधिप
युद्धेष्वकत्थनो नित्यं क्रथनो नाम यूथपः

^{६.१८.२४}वृतः कोटिसहस्रेण हरीणां समुपस्थितः
एषैवाशंसते लङ्कां स्वेनानीकेन मर्दितुम्

^{६.१८.२५}यो गङ्गामनु पर्येति त्रासयन्हस्तियूथपान्
हस्तिनां वानराणां च पूर्ववैरमनुस्मरन्

^{६.१८.२६}एष यूथपतिर्नेता गच्छन्गिरिगुहाशयः
हरीणां वाहिनी मुख्यो नदीं हैमवतीमनु

^{६.१८.२७}उशीर बीजमाश्रित्य पर्वतं मन्दरोपमम्
रमते वानरश्रेष्ठो दिवि शक्र इव स्वयम्

^{६.१८.२८}एनं शतसहस्राणां सहस्रमभिवर्तते
एष दुर्मर्षणो राजन्प्रमाथी नाम यूथपः

^{६.१८.२९}वातेनेवोद्धतं मेघं यमेनमनुपश्यसि
विवर्तमानं बहुशो यत्रैतद्बहुलं रजः

^{६.१८.३०}एतेऽसितमुखा घोरा गोलाङ्गूला महाबलाः
शतं शतसहस्राणि दृष्ट्वा वै सेतुबन्धनम्

^{६.१८.३१}गोलाङ्गूलं महावेगं गवाक्षं नाम यूथपम्
परिवार्याभिवर्तन्ते लङ्कां मर्दितुमोजसा

^{६.१८.३२}भ्रमराचरिता यत्र सर्वकामफलद्रुमाः
यं सूर्यतुल्यवर्णाभमनुपर्येति पर्वतम्

^{६.१८.३३}यस्य भासा सदा भान्ति तद्वर्णा मृगपक्षिणः
यस्य प्रस्थं महात्मानो न त्यजन्ति महर्षयः

^{६.१८.३४}तत्रैष रमते राजन्रम्ये काञ्चनपर्वते
मुख्यो वानरमुख्यानां केसरी नाम यूथपः

^{६.१८.३५}षष्टिर्गिरिसहस्राणां रम्याः काञ्चनपर्वताः
तेषां मध्ये गिरिवरस्त्वमिवानघ रक्षसाम्

^{६.१८.३६}तत्रैते कपिलाः श्वेतास्ताम्रास्या मधुपिङ्गलाः
निवसन्त्युत्तमगिरौ तीक्ष्णदंष्ट्रानखायुधाः

^{६.१८.३७}सिंह इव चतुर्दंष्ट्रा व्याघ्रा इव दुरासदाः
सर्वे वैश्वनरसमा ज्वलिताशीविषोपमाः

^{६.१८.३८}सुदीर्घाञ्चितलाङ्गूला मत्तमातंगसंनिभाः
महापर्वतसंकाशा महाजीमूतनिस्वनाः

^{६.१८.३९}एष चैषामधिपतिर्मध्ये तिष्ठति वीर्यवान्
एषैवाशंसते लङ्कां स्वेनानीकेन मर्दितुम्

^{६.१८.४०}गजो गवाक्षो गवयो नलो नीलश्च वानरः
एकैक एव यूथानां कोटिभिर्दशभिर्वृतः

^{६.१८.४१}तथान्ये वानरश्रेष्ठा विन्ध्यपर्वतवासिनः
न शक्यन्ते बहुत्वात्तु संख्यातुं लघुविक्रमाः

^{६.१८.४२}सर्वे महाराज महाप्रभावाः; सर्वे महाशैलनिकाशकायाः
सर्वे समर्थाः पृथिवीं क्षणेन; कर्तुं प्रविध्वस्तविकीर्णशैलाम्