३.६३

^{३.६३.१}पूर्वजोऽप्युक्तमात्रस्तु लक्ष्मणेन सुभाषितम्
सारग्राही महासारं प्रतिजग्राह राघवः

^{३.६३.२}संनिगृह्य महाबाहुः प्रवृद्धं कोपमात्मनः
अवष्टभ्य धनुश्चित्रं रामो लक्ष्मणमब्रवीत्

^{३.६३.३}किं करिष्यावहे वत्स क्व वा गच्छाव लक्ष्मण
केनोपायेन पश्येयं सीतामिति विचिन्तय

^{३.६३.४}तं तथा परितापार्तं लक्ष्मणो राममब्रवीत्
इदमेव जनस्थानं त्वमन्वेषितुमर्हसि

^{३.६३.५}राक्षसैर्बहुभिः कीर्णं नानाद्रुमलतायुतम्
सन्तीह गिरिदुर्गाणि निर्दराः कन्दराणि च

^{३.६३.६}गुहाश्च विविधा घोरा नानामृगगणाकुलाः
आवासाः किंनराणां च गन्धर्वभवनानि च

^{३.६३.७}तानि युक्तो मया सार्धं त्वमन्वेषितुमर्हसि
त्वद्विधो बुद्धिसंपन्ना माहात्मानो नरर्षभ

^{३.६३.८}आपत्सु न प्रकम्पन्ते वायुवेगैरिवाचलाः
इत्युक्तस्तद्वनं सर्वं विचचार सलक्ष्मणः

^{३.६३.९}क्रुद्धो रामः शरं घोरं संधाय धनुषि क्षुरम्
ततः पर्वतकूटाभं महाभागं द्विजोत्तमम्

^{३.६३.१०}ददर्श पतितं भूमौ क्षतजार्द्रं जटायुषम्
अनेन सीता वैदेही भक्षिता नात्र संशयः

^{३.६३.११}गृध्ररूपमिदं व्यक्तं रक्षो भ्रमति काननम्
एनं वधिष्ये दीप्ताग्रैर्घोरैर्बाणैरजिह्मगैः

^{३.६३.१२}इत्युक्त्वाभ्यपतद्गृध्रं संधाय धनुषि क्षुरम्
क्रुद्धो रामः समुद्रान्तां चालयन्निव मेदिनीम्

^{३.६३.१३}तं दीनदीनया वाचा सफेनं रुधिरं वमन्
अभ्यभाषत पक्षी तु रामं दशरथात्मजम्

^{३.६३.१४}यामोषधिमिवायुष्मन्नन्वेषसि महावने
सा देवी मम च प्राणा रावणेनोभयं हृतम्

^{३.६३.१५}त्वया विरहिता देवी लक्ष्मणेन च राघव
ह्रियमाणा मया दृष्टा रावणेन बलीयसा

^{३.६३.१६}सीतामभ्यवपन्नोऽहं रावणश्च रणे मया
विध्वंसितरथच्छत्रः पातितो धरणीतले

^{३.६३.१७}एतदस्य धनुर्भग्नमेतदस्य शरावरम्
अयमस्य रणे राम भग्नः सांग्रामिको रथः

^{३.६३.१८}परिश्रान्तस्य मे पक्षौ छित्त्वा खड्गेन रावणः
रक्षसा निहतं पूर्व्म न मां हन्तुं त्वमर्हसि

^{३.६३.१९}रामस्तस्य तु विज्ञाय सीतासक्तां प्रियां कथाम्
गृध्रराजं परिष्वज्य रुरोद सहलक्ष्मणः

^{३.६३.२०}एकमेकायने दुर्गे निःश्वसन्तं कथंचन
समीक्ष्य दुःखितो रामः सौमित्रिमिदमब्रवीत्

^{३.६३.२१}राज्याद्भ्रंशो वने वासः सीता नष्टा हतो द्विजः
ईदृशीयं ममालक्ष्मीर्निर्दहेदपि पावकम्

^{३.६३.२२}संपूर्णमपि चेदद्य प्रतरेयं महोदधिम्
सोऽपि नूनं ममालक्ष्म्या विशुष्येत्सरितां पतिः

^{३.६३.२३}नास्त्यभाग्यतरो लोके मत्तोऽस्मिन्सचराचरे
येनेयं महती प्राप्ता मया व्यसनवागुरा

^{३.६३.२४}अयं पितृवयस्यो मे गृध्रराजो जरान्वितः
शेते विनिहतो भूमौ मम भाग्यविपर्ययात्

^{३.६३.२५}इत्येवमुक्त्वा बहुशो राघवः सहलक्ष्मणः
जटायुषं च पस्पर्श पितृस्नेहं निदर्शयन्

^{३.६३.२६}निकृत्तपक्षं रुधिरावसिक्तं; तं गृध्रराजं परिरभ्य रामः
क्व मैथिलि प्राणसमा ममेति; विमुच्य वाचं निपपात भूमौ