६.११३

^{६.११३.१}अयोध्यां तु समालोक्य चिन्तयामास राघवः
चिन्तयित्वा ततो दृष्टिं वानरेषु न्यपातयत्

^{६.११३.२}प्रियकामः प्रियं रामस्ततस्त्वरितविक्रमम्
उवाच धीमांस्तेजस्वी हनूमन्तं प्लवंगमम्

^{६.११३.३}अयोध्यां त्वरितो गच्छ क्षिप्रं त्वं प्लवगोत्तम
जानीहि कच्चित्कुशली जनो नृपतिमन्दिरे

^{६.११३.४}शृङ्गवेरपुरं प्राप्य गुहं गहनगोचरम्
निषादाधिपतिं ब्रूहि कुशलं वचनान्मम

^{६.११३.५}श्रुत्वा तु मां कुशलिनमरोगं विगतज्वरम्
भविष्यति गुहः प्रीतः स ममात्मसमः सखा

^{६.११३.६}अयोध्यायाश्च ते मार्गं प्रवृत्तिं भरतस्य च
निवेदयिष्यति प्रीतो निषादाधिपतिर्गुहः

^{६.११३.७}भरतस्तु त्वया वाच्यः कुशलं वचनान्मम
सिद्धार्थं शंस मां तस्मै सभार्यं सहलक्ष्मणम्

^{६.११३.८}हरणं चापि वैदेह्या रावणेन बलीयसा
सुग्रीवेण च संवादं वालिनश्च वधं रणे

^{६.११३.९}मैथिल्यन्वेषणं चैव यथा चाधिगता त्वया
लङ्घयित्वा महातोयमापगापतिमव्ययम्

^{६.११३.१०}उपयानं समुद्रस्य सागरस्य च दर्शनम्
यथा च कारितः सेतू रावणश्च यथा हतः

^{६.११३.११}वरदानं महेन्द्रेण ब्रह्मणा वरुणेन च
महादेवप्रसादाच्च पित्रा मम समागमम्

^{६.११३.१२}जित्वा शत्रुगणान्रामः प्राप्य चानुत्तमं यशः
उपयाति समृद्धार्थः सह मित्रैर्महाबलः

^{६.११३.१३}एतच्छ्रुत्वा यमाकारं भजते भरतस्ततः
स च ते वेदितव्यः स्यात्सर्वं यच्चापि मां प्रति

^{६.११३.१४}ज्ञेयाः सर्वे च वृत्तान्ता भरतस्येङ्गितानि च
तत्त्वेन मुखवर्णेन दृष्ट्या व्याभाषणेन च

^{६.११३.१५}सर्वकामसमृद्धं हि हस्त्यश्वरथसंकुलम्
पितृपैतामहं राज्यं कस्य नावर्तयेन्मनः

^{६.११३.१६}संगत्या भरतः श्रीमान्राज्येनार्थी स्वयं भवेत्
प्रशास्तु वसुधां सर्वामखिलां रघुनन्दनः

^{६.११३.१७}तस्य बुद्धिं च विज्ञाय व्यवसायं च वानर
यावन्न दूरं याताः स्मः क्षिप्रमागन्तुमर्हसि

^{६.११३.१८}इति प्रतिसमादिष्टो हनूमान्मारुतात्मजः
मानुषं धारयन्रूपमयोध्यां त्वरितो ययौ

^{६.११३.१९}लङ्घयित्वा पितृपथं भुजगेन्द्रालयं शुभम्
गङ्गायमुनयोर्भीमं संनिपातमतीत्य च

^{६.११३.२०}शृङ्गवेरपुरं प्राप्य गुहमासाद्य वीर्यवान्
स वाचा शुभया हृष्टो हनूमानिदमब्रवीत्

^{६.११३.२१}सखा तु तव काकुत्स्थो रामः सत्यपराक्रमः
ससीतः सह सौमित्रिः स त्वां कुशलमब्रवीत्

^{६.११३.२२}पञ्चमीमद्य रजनीमुषित्वा वचनान्मुनेः
भरद्वाजाभ्यनुज्ञातं द्रक्ष्यस्यद्यैव राघवम्

^{६.११३.२३}एवमुक्त्वा महातेजाः संप्रहृष्टतनूरुहः
उत्पपात महावेगो वेगवानविचारयन्

^{६.११३.२४}सोऽपश्यद्रामतीर्थं च नदीं वालुकिनीं तथा
गोमतीं तां च सोऽपश्यद्भीमं सालवनं तथा

^{६.११३.२५}स गत्वा दूरमध्वानं त्वरितः कपिकुञ्जरः
आससाद द्रुमान्फुल्लान्नन्दिग्रामसमीपजान्

^{६.११३.२६}क्रोशमात्रे त्वयोध्यायाश्चीरकृष्णाजिनाम्बरम्
ददर्श भरतं दीनं कृशमाश्रमवासिनम्

^{६.११३.२७}जटिलं मलदिग्धाङ्गं भ्रातृव्यसनकर्शितम्
फलमूलाशिनं दान्तं तापसं धर्मचारिणम्

^{६.११३.२८}समुन्नतजटाभारं वल्कलाजिनवाससं
नियतं भावितात्मानं ब्रह्मर्षिसमतेजसं

^{६.११३.२९}पादुके ते पुरस्कृत्य शासन्तं वै वसुंधराम्
चतुर्वर्ण्यस्य लोकस्य त्रातारं सर्वतो भयात्

^{६.११३.३०}उपस्थितममात्यैश्च शुचिभिश्च पुरोहितैः
बलमुख्यैश्च युक्तैश्च काषायाम्बरधारिभिः

^{६.११३.३१}न हि ते राजपुत्रं तं चीरकृष्णाजिनाम्बरम्
परिमोक्तुं व्यवस्यन्ति पौरा वै धर्मवत्सलाः

^{६.११३.३२}तं धर्ममिव धर्मज्ञं देववन्तमिवापरम्
उवाच प्राञ्जलिर्वाक्यं हनूमान्मारुतात्मजः

^{६.११३.३३}वसन्तं दण्डकारण्ये यं त्वं चीरजटाधरम्
अनुशोचसि काकुत्स्थं स त्वा कुशलमब्रवीत्

^{६.११३.३४}प्रियमाख्यामि ते देव शोकं त्यक्ष्यसि दारुणम्
अस्मिन्मुहूर्ते भ्रात्रा त्वं रामेण सह संगतः

^{६.११३.३५}निहत्य रावणं रामः प्रतिलभ्य च मैथिलीम्
उपयाति समृद्धार्थः सह मित्रैर्महाबलैः

^{६.११३.३६}लक्ष्मणश्च महातेजा वैदेही च यशस्विनी
सीता समग्रा रामेण महेन्द्रेण शची यथा

^{६.११३.३७}एवमुक्तो हनुमता भरतः कैकयीसुतः
पपात सहसा हृष्टो हर्षान्मोहं जगाम ह

^{६.११३.३८}ततो मुहूर्तादुत्थाय प्रत्याश्वस्य च राघवः
हनूमन्तमुवाचेदं भरतः प्रियवादिनम्

^{६.११३.३९}अशोकजैः प्रीतिमयैः कपिमालिङ्ग्य संभ्रमात्
सिषेच भरतः श्रीमान्विपुलैरश्रुबिन्दुभिः

^{६.११३.४०}देवो वा मानुषो वा त्वमनुक्रोशादिहागतः
प्रियाख्यानस्य ते सौम्य ददामि ब्रुवतः प्रियम्

^{६.११३.४१}गवां शतसहस्रं च ग्रामाणां च शतं परम्
सकुण्डलाः शुभाचारा भार्याः कन्याश्च षोडश

^{६.११३.४२}हेमवर्णाः सुनासोरूः शशिसौम्याननाः स्त्रियः
सर्वाभरणसंपन्ना संपन्नाः कुलजातिभिः

^{६.११३.४३}निशम्य रामागमनं नृपात्मजः; कपिप्रवीरस्य तदाद्भुतोपमम्
प्रहर्षितो रामदिदृक्षयाभव;त्पुनश्च हर्षादिदमब्रवीद्वचः